01.11.2022 12:04
Artırılan Nakit Yabancı Sermayenin Yatırım
Teşvik Belgesi Kapsamında Harcanmasında Oluşan Avantajlar
26.10.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan
7338 sayılı “Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun”un 59’uncu maddesiyle 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun (KVK) 10/1-ı
bendinde hüküm altına alınan “nakit sermaye artırımında indirim teşviki”ne ait
düzenlemede değişiklik yapılmıştır.
Buna göre, KVK’nın 10/1-ı bendinin birinci
paragrafından sonra gelmek üzere eklenen “Nakdi sermaye artışlarının, yurt
dışından getirilen nakitle karşılanan kısmı için bu oran %75 olarak uygulanır.”
paragrafıyla, faiz indirim teşvikinde yerli/yabancı sermaye ayrımı olmaksızın
uygulanan genel oran olan %50 yerine, nakit sermaye artışlarının yurt dışından
getirilen nakitle karşılanan kısmı için oranın %75 olarak uygulanması
öngörülmüş ve bu değişiklik Kanun’un yayımı tarihinden itibaren yapılacak nakdi
sermaye artışları için yürürlüğe girmiştir. Ayrıca Kanun teklifinin görüşüldüğü
plan ve bütçe komisyon tutanaklarında, 25 puanlık artış sebebiyle yaklaşık
olarak 200 milyon TL vergi etkisinin beklendiği ifade edilmiştir.[1]
Bununla beraber, 213 sayılı Vergi Usul
Kanunu’nun (VUK) 280/A maddesiyle yurt dışından getirilerek sermaye olarak
konulan yabancı paraların değerlemesinde özel bir uygulama ihdas edilmiştir.
Söz konusu düzenlemeyle; yatırım
teşvik belgesi kapsamında doğrudan yatırım yapmak amacıyla yurt dışından döviz
olarak getirilen paranın değerlenmesi sonucu oluşacak olumlu kur farklarının
madde içerisinde belirlenen koşulların sağlanması halinde vergi dışı bırakılmak
suretiyle yatırımın finanse edilmesi ve bir anlamda sermayenin muhafaza
edilmesi öngörülmektedir.[2]
495 Sıra No.lu
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin “diğer hususlar” başlıklı 13’üncü maddesine
göre söz konusu uygulamadan esasen, tam mükellef sermaye şirketlerinin şirket
sözleşmelerinde taahhüt edilen sermaye rakamının işe başlanılan hesap dönemini
takip eden hesap dönemi süresince ödenen tutarı için faydalanılacak olmakla
birlikte, söz konusu süre zarfında 6102 sayılı Kanuna uygun şekilde yapılacak sermaye
artırımları kapsamında şirketlere konulacak ve madde kapsamına giren
yabancı paralar için de faydalanılabilmesi mümkün bulunmaktadır.
Diğer yandan, KVK’nın 10/1-ı bendinde yer alan düzenlemenin
dördüncü paragrafıyla Bakanlar Kuruluna (Cumhurbaşkanına) belirli durumlarda
indirim oranını artırma/eksiltme yetkisi verilmiş ve Bakanlar Kurulu
(Cumhurbaşkanı) da söz konusu yetkiyi 26.06.2015 tarihli ve 2015/7910 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile kullanmıştır. Buna göre, 1 Seri No.lu Kurumlar
Vergisi Genel Tebliği’nin 10.6.4.1. bölümünde indirim oranları açıklanmış olup,
“Nakdi olarak artırılan sermayenin, yatırım teşvik belgeli üretim ve sanayi
tesisleri ile bu tesislere ait makine ve teçhizat yatırımlarında ve/veya
bu tesislerin inşasına tahsis edilen arsa ve arazi yatırımlarında kullanılması
durumunda, yatırım teşvik belgesinde yer alan sabit yatırım tutarı ile sınırlı
olmak üzere 25 puan ilave edilmek
suretiyle söz konusu indirim uygulanacaktır.” hükmüyle, nakit sermaye
indiriminden yararlanmak isteyen mükelleflerin nakit olarak artırdıkları
sermayelerini yatırım teşvik belgesi kapsamındaki sabit yatırım harcamalarında kullanmaları
halinde genel oran olan %50 oranına 25 puan ilave edilmesiyle oluşan %75
oranını tatbik etmeleri mümkün olmaktadır.
Yeni yasa hükmünün getirdiği değişiklikle
birlikte, yurt dışından getirilip sermaye olarak konulan nakit sermaye için ilave
25 puanlık bir indirim imkanı doğmakla beraber bu sermayenin yatırım teşvik
belgeli sabit yatırım harcamasında kullanılması halinde gerek VUK kapsamında
özel değerleme müessesesi gündeme gelmekte gerekse de nakit sermaye artışında 2015/7910
sayılı BKK ile kararlaştırılan 25 puanlık ek indirim sayesinde 100 puanlık (%75
+ %25 = %100 oranında) bir indirim imkanı oluştuğu değerlendirilmektedir.
[2] Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve
esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili kılınmış ve Bakanlık bu
yetkisini 25.05.2018 tarihinde yayımladığı 495 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu
Genel Tebliği ile kullanmıştır.