6698 sayılı Kişisel Verilerin
Korunması Kanununun (“Kanun”) 16’ncı maddesine göre kişisel veri işleyen gerçek
ve tüzel kişi veri sorumlularının kişisel veri işlemeye başlamadan önce Veri
Sorumluları Siciline (“Sicil”) kaydolması gerekmektedir.
VERBİS; kişisel verileri işleyen
gerçek ve tüzel kişilerin, kişisel veri işlemeye başlamadan önce kaydolmaları
gereken ve işlemekte oldukları kişisel verilerle ilgili kategorik bazda bilgi
girişi yapacakları bir kayıt sistemidir.
VERBİS, sicile kayıt yükümlülüğü
olan veri sorumluları için;
-Yurt içinde yerleşik gerçek / tüzel
kişi,
-Yurt dışında yerleşik gerçek / tüzel
kişi,
-Kamu kurum ve kuruluşları
olmak üzere 3 farklı yapı şeklinde
kurgulanmıştır.
Kanunun Geçici 1/2’nci fıkrasında,
Veri Sorumluları Siciline kayıt yükümlülüğünün başlama tarihleri ile ilgili
karar alma ve bunu ilan etme görev ve yetkisi Kişisel Verileri Koruma Kuruluna
(“Kurul”) verilmiştir. Bu kapsamda Kurulca alınan ve 18.08.2018 tarihli Resmî
Gazete’de yayımlanan 2018/88 sayılı Kararda veri sorumluluğu sicili kapsamına
girenler ile en son kayıt tarihleri belirtilmiştir.
Bilahare, 25.07.2023 tarihinde
yayımlanan 2023/1154 sayılı Kararda VERBİS kaydı yükümlülüğü altında bulunanların
tespitine ilişkin kriterlerde bazı değişiklikler yapılmıştır. Buna göre son
tahlilde;
-Yıllık çalışan sayısı 50’den
çok veya yıllık mali bilanço toplamı 100 milyon TL’den çok olan
gerçek ve tüzel kişi veri sorumluları ile yurtdışında yerleşik gerçek ve tüzel
kişi veri sorumlularının,
-Yıllık çalışan sayısı 50’den az ve
yıllık mali bilançosu 100 milyon TL’ den az olup ana faaliyet konusu özel
nitelikli kişisel veri işleme olan gerçek ve tüzel kişi veri sorumlularının,
-Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu
kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu veri sorumlularının,
VERBİS kayıt yükümlülüğü
bulunmaktadır.
Veri Sorumluları Sicili Hakkında
Yönetmeliğin (“Yönetmelik”) 8’inci maddesine göre, veri sorumluları, kişisel
veri işlemeye başlamadan önce Sicil kayıt yükümlülüklerini yerine getirmek
zorunda olup kayıt yükümlülüğü altında bulunmayan, sonradan kayıt yükümlüsü
haline gelen veri sorumlularının, yükümlülük altına girmelerini müteakip otuz
gün içerisinde Sicile kaydolmaları gerekmektedir.
Ancak, kayıt yükümlülüğü altında
bulunan veri sorumlularının, herhangi bir fiili, teknik ya da hukuki
imkânsızlık nedeniyle kayıt yükümlülüklerinin yerine getirememesi halinde,
bu imkânsızlığın ortaya çıktığı tarihten itibaren en geç 7 iş günü
içerisinde Kişisel Verileri Koruma Kurumuna (“Kurum”) yazılı olarak
başvurmak ve gerekçesini belirtmek şartıyla, kayıt yükümlülüklerini yerine
getirmek için Kurumdan ek süre talep edebilirler. Kurum, bir defaya mahsus
olmak ve her halde otuz günü geçmemek üzere ek süre verebilir.
Kurul Kararlarındaki yıllık çalışan
sayısı için öncelikle tamamlanmış bir yıl olması ve bu tamamlanmış
yıl içerisindeki 12 aydan en az 7’sinin her birinde veri sorumlusunca
yetkili kamu kurum ve kuruluşlarına aylık verilmekte olan Muhtasar ve Prim
Hizmet Beyannamesinde bildirilen çalışan sayısının dikkate alınması
gerekmektedir. Ayrıca söz konusu 7 ayın aynı yıl içerisinde olmak kaydıyla
ardışık olması zorunlu değildir. Buna göre son Muhtasar beyannamesinin verilmesinden
itibaren 30 gün içerisinde Sicil kaydının yapılması gerekmektedir.
Yine Kurul Kararlarında yer alan yıllık
mali bilanço toplamının hesaplanması için öncelikle tamamlanmış bir yıl
olması ve bu tamamlanmış yıl içerisinde veri sorumlusu tarafından yetkili
kamu kurumuna yıllık olarak verilmekte olan gelir veya kurumlar vergisi
beyanname ekindeki mali tablolarda yer alan mali bilanço bilgisinin
(ciro/hasılat olmadığına dikkat çekmek gerekir) dikkate alınması gerekmektedir.
Buna göre veri sorumlusunun beyannamesi ekindeki bilançoda yer alan “aktif”
ya da “pasif” bölümündeki toplam rakam esas alınmalıdır. Bu rakamlar
eşit olmak zorundadır. Buna göre gelir/kurumlar vergisi beyannamesinin
verilmesinden itibaren 30 gün içerisinde Sicil kaydının yapılması
gerekmektedir.
Öte yandan Kanunun 18/1-ç bendine
göre, VERBİS kayıt ve bildirim yükümlülüğüne aykırı hareket edenler için 2024
yılı itibarıyla öngörülen idari para cezası tutarı 189.245,00 TL ile 9.461.213,00
TL arasındadır.
